Współczesne przedsiębiorstwa funkcjonują w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu, gdzie zrównoważony rozwój staje się nie tylko trendem, ale i koniecznością. Zarządzanie ryzykiem ESG (Environmental, Social, Governance) to kompleksowe podejście, które integruje aspekty środowiskowe, społeczne oraz ładu korporacyjnego w strategii firmy, wpływając tym samym na jej wyniki finansowe i reputację.
Korzyści z zarządzania ryzykiem ESG
Włączenie aspektów ESG do systemu zarządzania ryzykiem pozwala firmom na:
- Poprawa reputacji: Firmy dbające o środowisko i społeczeństwo są postrzegane jako odpowiedzialne, co buduje zaufanie klientów i inwestorów.
- Długoterminowa przewaga konkurencyjna: Zrównoważone praktyki mogą prowadzić do innowacji oraz lepszego dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych.
- Redukcja kosztów operacyjnych: Optymalizacja zużycia energii i zasobów naturalnych prowadzi do obniżenia kosztów działalności.
- Dostęp do kapitału: Inwestorzy coraz częściej preferują firmy z solidnymi praktykami ESG, co może ułatwić pozyskiwanie finansowania.
- Spełnienie wymogów regulacyjnych: Przestrzeganie standardów ESG pomaga w zgodności z obowiązującymi przepisami oraz przygotowuje firmę na przyszłe regulacje w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Przykłady zarządzania ryzykiem ESG w różnych obszarach
- Środowisko: Przedsiębiorstwa wdrażają technologie redukujące emisję CO₂, zarządzają odpadami w sposób zrównoważony oraz inwestują w odnawialne źródła energii, inwestując tym samym w zabezpieczenie cen i stabilności energii niezbędnej do prowadzenia działalności biznesowej.
- Bioróżnorodność: Firmy angażują się w projekty mające na celu ochronę lokalnych ekosystemów, np. poprzez tworzenie programów reintrodukcji gatunków zagrożonych czy rekultywację terenów zdegradowanych, co może uchronić je przez potencjalnymi kosztami procesów sądowych za naruszenie bioróżnorodności.
- Społeczeństwo: Przedsiębiorstwa promują równość płci, wspierają rozwój lokalnych społeczności oraz dbają o bezpieczeństwo i zdrowie pracowników, a to przekłada się na wyższą innowacyjność i produktywność.
- Łańcuch wartości: Firmy monitorują praktyki swoich dostawców, zapewniając jego stabilność i przewidywalność, przykładowo monitorując pozyskiwanie metali ziem rzadkich, od których zależna jest produkcja wytwarzanych dóbr.
- Governance (Ład korporacyjny): Przedsiębiorstwa wprowadzają transparentne praktyki zarządcze, w tym monitorowanie konfliktu interesów, zapobieganie korupcji oraz dbanie o etyczne prowadzenie działalności. W ten sposób minimalizowane jest m.in. ryzyko prawne i reputacyjne.
Regulacje dotyczące zarządzania ryzykiem zrównoważonego rozwoju
W odpowiedzi na rosnące znaczenie zrównoważonego rozwoju, wprowadzono szereg regulacji mających na celu promowanie i egzekwowanie praktyk ESG w przedsiębiorstwach. W Unii Europejskiej dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) nakłada na firmy obowiązek raportowania kwestii związanych z ESG, co ma na celu podniesienie standardów sprawozdawczości i promowanie zrównoważonego rozwoju gospodarczego poprzez ujednolicenie i rozszerzenie zakresu raportowania.
Ponadto, Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) opracował wytyczne dotyczące zarządzania ryzykiem ESG dla sektora bankowego, podkreślając znaczenie integracji tych aspektów w procesach zarządzania ryzykiem finansowym, co bezpośrednio przekłada się na przedsiębiorstwa finansowane przez banki.
Konkretne ujawnienia w zarządzanie ryzykiem zrównoważonego rozwoju
IRO (Impacts, Risks, and Opportunities) mają kluczowe znaczenie dla Europejskich Standardów Sprawozdawczości w zakresie Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) i Dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD). Jest to rama, która prowadzi firmy w ich raportowaniu zrównoważonego rozwoju, pomagając im zidentyfikować i ocenić ich istotne kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem.
Kluczowe aspekty IRO:
- Definicja IRO to skrót od Impacts, Risks, and Opportunities. Terminy te opisują kluczowe aspekty, które firma musi wziąć pod uwagę w odniesieniu do zrównoważonego rozwoju.
- Podwójna istotność Ramy IRO są częścią oceny podwójnej istotności wymaganej przez CSRD. Obejmuje to identyfikację zarówno środowiskowego, jak i finansowego wpływu działalności spółki.
- Istotność wpływu W jaki sposób działalność biznesowa wpływa na środowisko i społeczeństwo (perspektywa wewnętrzna).
- Istotność finansowa W jaki sposób zewnętrzne czynniki ESG wpływają na działalność firmy (perspektywa zewnętrzna).
Triada IRO stanowi centralną podstawę ESRS. Firmy muszą wdrożyć proces identyfikacji, pomiaru i zarządzania wpływem, szansami i ryzykiem, aby raportować sukces swoich działań w zakresie zrównoważonego rozwoju. ESRS wymaga od firm opisania, w jaki sposób identyfikowane i zarządzane są istotne wpływy, ryzyka i szanse.
Kategoryzacja IRO podzielona jest w następujący sposób:
- Istotność: Czy IRO jest istotna z punktu widzenia wpływu czy istotna z punktu widzenia finansów?
- Wpływ: Czy ma pozytywny lub negatywny wpływ, czy też stanowi szansę lub ryzyko finansowe?
- Status (tylko w przypadku istotności wpływu): Czy IRO ma rzeczywisty lub potencjalny wpływ?
- Łańcuch wartości: Czy dotyczy własnej działalności spółki lub działalności w łańcuchu wartości wyższego lub niższego szczebla1?
- Horyzont czasowy: Czy jest to wpływ krótkoterminowy (mniej niż rok), średnioterminowy (1-5 lat), czy długoterminowy (5+ lat)1?
Zarządzanie ryzykiem ESG to nieodłączny element nowoczesnego biznesu, który pozwala na budowanie trwałej wartości przedsiębiorstwa, minimalizację potencjalnych zagrożeń oraz maksymalizację korzyści płynących z odpowiedzialnego prowadzenia działalności. Integracja aspektów środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego w strategii firmy staje się kluczem do osiągnięcia sukcesu w dzisiejszym, coraz bardziej świadomym świecie.
